(δείτε το αρχείο εδώ)
ΓΑΚ, Αρχείο Γενικής Γραμματείας (περιόδου Ι. Καποδίστρια), φάκ. 195, κατάστιχο Αμοργού διαστάσεων 30Χ21 εκατοστών
Ψηφιακά αντίγραφα στο:
http://arxeiomnimon.gak.gr/browse/resource.html?tab=tab02&id=2258
λήψεις 636-655
Κατάστιχο 19 σελίδων, το οποίο συντάχθηκε στις 29 Μαρτίου 1829, υπογράφεται ιδιοχείρως από τους δημογέροντες της Αμοργού Ιωάννη Βλαβιανό, Αντώνιο Βενιέρη και Νικόλαο Γιαννακόπουλο και φέρει σφραγίδα της κοινότητας. Ουσιαστικά συνιστά αναλυτικό κατάλογο των κατοίκων του νησιού, κατανεμημένων σε τρεις κατηγορίες: α) κάτοικοι της Χώρας Αμοργού, β) πάροικοι, γ) κάτοικοι των χωριών. Οι κάτοικοι καταγράφονται κατά οικογενειακές μερίδες στις οποίες περιλαμβάνονται τα ακόλουθα στοιχεία: Όνομα και επώνυμο του αρχηγού της οικογένειας, επάγγελμα, οικογενειακή κατάσταση, αριθμός γιων και θυγατέρων. Ειδικά στην ομάδα των πάροικων προστίθεται ένα ακόμη στοιχείο, η πατρίδα του αναγραφόμενου. Με εξαίρεση τον -ή την- αρχηγό της οικογένειας που δηλώνονται με το ονοματεπώνυμό τους, για τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας σημειώνεται απλώς η ύπαρξή τους, χωρίς αναφορά στο όνομά τους ή σε κάποιο άλλο στοιχείο της ταυτότητάς τους, όπως ηλικία, επάγγελμα, οικογενειακή κατάσταση κλπ. Συνολικά περιλαμβάνονται 532 οικογενειακές μερίδες, από τις οποίες 306 ανήκουν στη Χώρα, 200 στα χωριά του νησιού και 26 σε παροίκους.
Στη βάση δεδομένων που έχει προκύψει από τη μεταγραφή και την επεξεργασία του κατάστιχου αποδελτιώνονται τα ακόλουθα στοιχεία:
Επώνυμο: Το οικογενειακό όνομα του επικεφαλής της φορολογικής μερίδας.
Όνομα: Το βαπτιστικό όνομα
Πατρώνυμο: Το όνομα του πατέρα ή σε λίγες περιπτώσεις της μητέρας του εγγεγραμμένου. Μεταφέρεται η τυχόν αναφορά του συντάκτη του χειρογράφου για το επάγγελμα του εγγεγραμμένου (αποκλειστικά σχεδόν των ιερέων: «παπά»), καθώς και η επισήμανση ότι έχει πεθάνει (χρησιμοποιείται ο όρος: «ποτέ»)
Φύλο: χρησιμοποιούνται τα ακόλουθα γράμματα: Α για τους άρρενες, Θ για τις θήλεις.
Επάγγελμα: σημειώνονται οι επαγγελματικές ιδιότητες που δηλώνονται στο κατάστιχο. Αναγράφονται τα επαγγέλματα: αλιεύς, αρμαδόρος (: ιδιοκτήτης ή διαχειριστής πλοίου), βαφεύς, βουτζάς (: βαρελάς), γεωργός, δεμιρτζής (: σιδεράς), έμπορος, εργάτης, ιατρός, ιερεύς, ιερομόναχος, καπατζής (: χονδρέμπορος), κτηματίας, κτηματικός, κτίστης, λογιότατος, μυλωνάς, ναύτης, ντουργιέρης (: μαραγκός), παπουτσής, ποιμήν, ράπτης, υπουργός (: βοηθός κτίστη), χρυσοχόος.
Φόρος: το ποσό φόρου που υποχρεούται ο φορολογούμενος να καταβάλλει, εκφρασμένο σε άσπρα.
Ιδιότητα: δηλώνεται η ιδιότητα που προκύπτει από την οικογενειακή του κατάσταση. Καταγράφονται οι παρακάτω ιδιότητες: «άγαμος/άγαμη», «χήρος/χήρα», «μητέρα», «ορφανή». Επίσης αναφέρεται ο όρος «σύζυγος» για να δηλωθεί η εγγραφή και του/της συζύγου στην οικογενειακή μερίδα.
Υιοί: ο αριθμός των υιών του καταγεγραμμένου.
Θυγατέρες: ο αριθμός των θυγατέρων του καταγεγραμμένου.
Κατοικία: μεταφέρονται οι ενδείξεις που υπάρχουν στο κατάστιχο και αφορούν τον τόπο κατοικίας: «πόλη», «χωριά», «πάροικος»
Πατρίδα: μεταφέρεται η πληροφορία για την πατρίδα των παροίκων
Παρατήρηση: επισημαίνονται κυρίως ιδιότυποι τρόποι εκφοράς του ονομαστικού προσδιορισμού των αρχηγών οικογενειών και ορισμένα επιμέρους τεχνικά στοιχεία, όπου αυτό κρίθηκε αναγκαίο
Όσον αφορά την καταγραφή των ονομάτων, επωνύμων και πατρωνύμων των αρχηγών οικογενειών έγινε προσπάθεια ενιαίας απόδοσης διαφορετικών παραλλαγών οικογενειακών και βαπτιστικών ονομάτων που απαντούν στο νησί, προκειμένου να διευκολυνθεί ο χρήστης κατά την αναζήτηση. Τα οικογενειακά ονόματα δεν έχουν ακόμη σταθεροποιηθεί και έτσι σε αρκετές περιπτώσεις το εμφανιζόμενο επώνυμο είναι το βαπτιστικό όνομα του γονέα του καταγεγραμμένου.
Ακολούθως σημειώνονται διαφορετικές καταγραφές των ονομαστικών προσδιορισμών που χρησιμοποιούσε ο συντάκτης του κατάστιχου. Στις περιπτώσεις που διατηρήθηκε μία ονομασία στη βάση δεδομένων, οι παραλλαγές της που υπάρχουν στο χειρόγραφο τίθενται σε παρένθεση:
Οικογενειακά ονόματα
Ζάννες βλ. και Τζάννες
Ρομπιάτης (Ρομπιάζης)
Συναδινός (Συνοδινός)
Τονουσιώτης (Τουνουσώτης)
Φωστιέρης (Φοστγιέρης)
Τζάννες βλ. και Ζάννες
Βαπτιστικά ονόματα
Αννέτζα (Αννίτζα)
Γεώργιος (Γεώργης, Γεωργάκης)
Δημήτριος και Δημήτρης, Δημητρός
Ειρήνη (Ερήνα)
Ευγενού (Ευγιενού)
Ζάννες (Τζάννες)
Θεοδωρής και Θεόδωρος
Ιωάννης (Γιάννης)
Κώστας (Κώνστας) και Κωνσταντίνος, Κωνσταντής
Μανολής και Μανουήλ
Μιχαήλ και Μιχάλης
Νικόλαος και Νικόλας, Νικολής
Πλυτώ (Πλυτή)
Πληροφοριακό υλικό και επεξεργασμένα στοιχεία του κατάστιχου έχουν χρησιμοποιηθεί στη μελέτη: Δ. Δημητρόπουλος, Μαρτυρίες για τον πληθυσμό των νησιών του Αιγαίου, 15ος – αρχές 19ου αιώνα, Τετράδια Εργασίας 27, έκδ. Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών / Ε.Ι.Ε., Αθήνα 2004, σ. 66-90.
Δημήτρης Δημητρόπουλος