(Δείτε τον κατάλογο εδώ)

Στέφανος Βαμιεδάκης

Η ιστορική πηγή

Το τεκμήριο που παρουσιάζεται σε μεταγραφή είναι ο «Εκλογικός Κατάλογος του Δήμου Άνδρου της Επαρχίας Άνδρου του Νομού Κυκλάδων Καταρτισθείς κατά την εν έτει 1890 γενομένην αναθεώρησιν αυτού. Εν Ερμουπόλει εκ του Τυπογραφείου Ρενιέρη Πρίντεζη, 1890». Πρόκειται για έναν έντυπο Κατάλογο που περιέχει τους άρρενες έχοντες δικαίωμα ψήφου για τον τότε Δήμο Άνδρου, καταγεγραμμένους ανά χωριό. Στο τεκμήριο υπάρχουν συνολικά οκτώ στήλες εγγραφών στις οποίες σημειώνεται ο αύξων αριθμός, ο αριθμός του μητρώου αρρένων, το επώνυμο, το όνομα, το πατρώνυμο, ηλικία, το επάγγελμα και η ενεστώσα διαμονή του κάθε εκλογέα.
Η μεταγραφή του «Εκλογικού Καταλόγου του Δήμου Άνδρου» του 1890 πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του έργου «Αρχειοθήκη Κυκλάδων» που υλοποιήθηκε από το Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών του ΕΙΕ με τη συνεργασία των ΓΑΚ Ν. Κυκλάδων και χρηματοδοτήθηκε από την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου.

Γενικές παρατηρήσεις

Στον κατάλογο περιλαμβάνονται οι καταγεγραμμένοι εκλογείς των ακόλουθων κατά σειρά οικισμών: Χώρα Άνδρου, Αποίκια, Κατακαλαίοι («Κατακάλεσι» στην πηγή), Βουρκωτή, Πιτροφός, Παλαιόπολη («Παλαιόπολις»), Στενιές, Απατούρια, Φάλλικα, Κουρέλι («Κουρέλη»), Ζαγανιάρης, Σασά, Μεσαριά («Μεσαρία»), Αλαδινό («Αλαδινού»), Μένητες («Μένιτες»), Λάμυρα, Μεσαθούρι, Υψηλά («Υψηλού»), Στραπουριές («Στραμπουριές»), Λιβάδια («Λιβάδιον/Λειβάδιον»), Μέσα Χωριό («Μεσαχώριον»), Βραχνός («Βραχνού»), Σινέτι («Συνέτειον»), Πέρα Χωριό («Περαχώρι»), Κουμανή («Κουμάνι»). Για την απόδοσή τους κατά τη μεταγραφή ελήφθη υπόψιν η επίσημη ονομασία τους στις τελευταίες επίσημες απογραφές πληθυσμού και η ορθογραφία που έχει επικρατήσει σήμερα.
Έχουν αποδελτιωθεί συστηματικά και για όλους τους εγγεγραμμένους στον εκλογικό κατάλογο οι ακόλουθες πληροφορίες: Αύξων Αριθμός, Αριθμός Μητρώου Αρρένων, Επώνυμο, Όνομα, Πατρώνυμο, Ηλικία, Επάγγελμα/Επιτήδευμα, Διαμονή. Τα παραπάνω δεδομένα έχουν μεταγραφεί στα αντίστοιχα πεδία της βάσης που έχει συγκροτηθεί. Όπου δεν διατίθεται πληροφορία στην πηγή αντιστοίχως το πεδίο μένει κενό.
Οι πληροφορίες που περιλαμβάνονται στον εκλογικό κατάλογο έχουν τύχει επεξεργασίας ώστε να είναι ευχερής η αναζήτηση και η εξαγωγή ποσοτικών δεδομένων και συμπερασμάτων. Κατά την μεταγραφή τους έγινε προσπάθεια να εφαρμοστούν ορισμένοι γενικοί κανόνες και οι τυχόν μετατροπές έγιναν για λόγους ομοιομορφίας και διευκόλυνσης της ηλεκτρονικής αναζήτησης. Επίσης ελήφθησαν υπόψιν και οι ανάλογες επιλογές που είχαν γίνει κατά την μεταγραφή του Εκλογικού Καταλόγου του Δήμου Άνδρου του 1877 (βλ. αντίστοιχο Υπόμνημα)

Ακολούθως παρουσιάζονται ορισμένα από τα ζητήματα που αντιμετωπίστηκαν:

Α. Σχετικά με τις επιλογές κατά τη μεταγραφή των μικρών ονομάτων:
– Μεταξύ δύο εκδοχών ενός ίδιου βαπτιστικού ονόματος, επιλέγεται η εκδοχή που κυριαρχεί, ως η πιο συχνή, στις καταχωρήσεις του τεκμηρίου και αυτή που είχε επιλεγεί κατά τη μεταγραφή του Εκλογικού Καταλόγου 1877, για λόγους ομογενοποίησης, π.χ.:
Σταμάτης/Σταμάτιος→Σταμάτιος,
Ζάνες/Ζάννες→Ζάνες.

– Διορθώνεται η ορθογραφία των βαπτιστικών ονομάτων, π.χ.:
Θεωδόσιος→Θεοδόσιος,
Φριδερίκος →Φρειδερίκος,
Ισήδωρος→Ισίδωρος.

– Σε ορισμένες περιπτώσεις, ένα βαπτιστικό όνομα διατηρεί κατά τη μεταγραφή την ιδιαίτερη εκφορά του, π.χ.:
Κώνστας, Λουκής, Στρατής, Χριστοφής.

– Στις περιπτώσεις όπου ένα βαπτιστικό όνομα απαντάται σε διαφορετικές εκδοχές του και καμία από αυτές δεν εμφανίζεται συχνότερα, υιοθετείται η εκδοχή που είχε επιλεγεί κατά τη μεταγραφή του Εκλογικού Καταλόγου 1877, π.χ.:
Χρισσής/Χρυσής/Χρουσής→Χρουσής.

Β. Σχετικά με τις επιλογές κατά τη μεταγραφή των επιθέτων:
– Όταν απαντούν διαφορετικές ορθογραφικές εκδοχές ενός εμφανώς ίδιου επιθέτου, επιλέγεται είτε αυτή που κυριαρχεί (είναι η πιο συχνή), είτε αυτή που είναι σωστότερη ορθογραφικά, είτε η πιο απλοποιημένη/κοινή εκδοχή, είτε αυτή που έχει επικρατήσει στην εποχή μας, π.χ.:
Αξιότης/Αξιώτης→Αξιώτης,
Εγριπιώτης/Ευρυπιώτης→Ευριπιώτης,
Ανύσης/Ανύσος/Ανύσιος→Ανύσης,
Κατσιώτης/Κατζιώτης→Κατζιώτης,
Λουκίσης/Λουκίσας→Λουκίσας,
Μανδαράκας/Μανταράκας→Μανδαράκας,
Μπρατσάνος/Μπρασάνος→Μπρασάνος.

– Τα επίθετα που έχουν καταγραφεί με εμφανώς ανορθόγραφο τρόπο αποκαθίστανται ορθογραφικά, π.χ.:
Καριστινός→Καρυστινός.

– Συχνά επιλέγεται να διατηρηθούν κατά τη μεταγραφή δύο εκδοχές ενός επιθέτου, καθώς μέχρι σήμερα εξακολουθούν να υπάρχουν ξεχωριστά, είτε γιατί αφορούν εμφανώς ξεχωριστές οικογένειες, π.χ.:
Στυλιανός/Στελιανός,
Τζιώτης/Ζιώτης,
Μαθαίας/Ματθαίας.

Γ. Σχετικά με τη μεταγραφή των επαγγελμάτων:
– Ορισμένα επαγγέλματα έχουν μεταγραφεί στη δημοτική/καθομιλουμένη, π.χ.:
αλιεύς→ψαράς,
ιατρός→γιατρός,
βογιατζής→μπογιατζής,
καλαϊτζής→γανωματής.

– Διορθώνεται η εκφορά τους, π.χ.:
ενωματάρχης→ενωμοτάρχης,
μάγειρος→μάγειρας.

– Επιλέγεται μία εκδοχή για επαγγέλματα που είναι ίδια αλλά αναγράφονται με εμφανώς συνώνυμες λέξεις, π.χ.:
παπουτσής/κουντουράς→παπουτσής.

– Διατηρούνται κατά τη μεταγραφή οι διαφορετικές αποδόσεις των επαγγελμάτων στρατιωτικός/στρατιώτης και ναυτικός/ναύτης, καθώς αυτή είναι συστηματική και υποδηλώνει διαφορές.

Δ. Σχετικά με τη μεταγραφή του τόπου διαμονής:
– Διορθώνεται η ορθογραφία τους, π.χ.:
Οδυσσός→Οδησσός.

– Μεταγράφονται στη δημοτική, π.χ.:
Κωσταντινούπολις→Κωνσταντινούπολη,
Αθήναι→Αθήνα,
Θήβαι→Θήβα,
Παλαιούπολις→Παλαιόπολη,
Ταϊγάνι/Ταϊγάνιον→Ταϊγάνι (Τανγκαρόκ)
Βουκουρέστιον→Βουκουρέστι.

– Στην περίπτωση της πόλης Ταϊγάνι τίθεται σε παρένθεση και η ονομασία Τανγκαρόκ, καθώς στον Εκλογικό Κατάλογο του 1877 απαντάται μόνο ως Τανγκαρόκ, και συνεπώς διατηρήθηκε αυτή η ονομασία:
Ταϊγάνι/Ταϊγάνιον→Ταϊγάνι (Τανγκαρόκ).

– Ειδικότερα όσον αφορά τη μεταγραφή των ονομασιών των οικισμών/χωριών της Άνδρου, κατά τη μεταγραφή ελήφθη υπόψη η επίσημη ονομασία/ορθογραφία τους στις τελευταίες επίσημες απογραφές πληθυσμού, ενώ διατηρείται σε παρένθεση και η εκδοχή της ονομασίας τους στην καθομιλουμένη, π.χ.:
Αλαδινό (Αλαδινού),
Υψηλά (Υψηλού),
Βραχνός (Βραχνού).

Αναλυτικά οι παρεμβάσεις, διορθώσεις και αποκαταστάσεις κατά τη μεταγραφή των ονομάτων και επαγγελμάτων, οι οποίες ενσωματώθηκαν στην ψηφιακή εφαρμογή κατά την επεξεργασία του εκλογικού καταλόγου περιλαμβάνονται στο Υπόμνημα που ακολουθεί.

ΥΠΟΜΝΗΜΑ

Α. ΒΑΠΤΙΣΤΙΚΑ ΟΝΟΜΑΤΑ
(γενικά λαμβάνονται υπόψιν οι επιλογές που είχαν γίνει και στον Εκλογικό Κατάλογο 1877)

Αγγελής: μένει ως έχει
Αλέκος: μένει ως έχει
Αλέξιος: μένει ως έχει
Αρρίκος: μένει ως έχει
Αυγουστής/Αυγουστίνος: διατηρούνται και τα δύο
Γιακουμής: μένει ως έχει
Γιαννάκης: μένει ως έχει
Γιαννάκος: μένει ως έχει
Γιαννούλης/Γιανούλης: Γιαννούλης
Δήμος: μένει ως έχει
Δούλης: μένει ως έχει
Επαμηνώνδας: Επαμεινώνδας
Ευαγγέλης: Ευάγγελος
Ζαννής/Ζάννης: Ζανής
Ζάνες/Ζάννες: Ζάνες
Ζωρζής/Ζώρζης/Ζώρτζης/Τζώρτζης: Ζώρζης
Θεωδόσιος: Θεοδόσιος
Ισήδωρος: Ισίδωρος
Κανέλλος: μένει ως έχει
Κώνστας: μένει ως έχει
Κωστής: μένει ως έχει
Λουκής: μένει ως έχει
Λουρένζος/Λουρέντζος: Λορέντζος
Μικές: μένει ως έχει
Μιχαλέτος: μένει ως έχει
Οδυσσεύς: Οδυσσέας
Πανάγος: μένει ως έχει
Παντελής: μένει ως έχει
Πατέστας: μένει ως έχει
Περάκης: Περράκης
Περρής/Πέρρος: Πέρρος
Σμαράγδης: μένει ως έχει
Σπύρος/Σπυρίδων: Σπύρος
Στάθης/Ευστάθιος: Ευστάθιος
Σταματέλος: μένει ως έχει
Σταμάτης/Σταμάτιος: Σταμάτιος
Σταυριανός: μένει ως έχει
Στίνας: μένει ως έχει
Στρατής/Ευστράτιος: μένουν ως έχουν
Τζίνης: μένει ως έχει
Τζόκας: μένει ως έχει
Τομάζος: μένει ως έχει
Φίλιππας: Φίλιππος
Φρατζίσκος/Φρατζέσκος: Φραντζέσκος
Φριδερίκος: Φρειδερίκος
Χρισσής/Χρυσής/Χρουσής: Χρουσής
Χριστοφής: μένει ως έχει

Β. ΕΠΩΝΥΜΑ
(γενικά λαμβάνονται υπόψιν οι επιλογές που είχαν γίνει και στον Εκλογικό Κατάλογο 1877)

Αλυπράτης: μένει ως έχει
Αμολοχίτης/Αμμολοχίτης: Αμολοχίτης
Ανύσης/Ανύσος/Ανύσιος: Ανύσης [βλ. και Ανίσης, Ανίσιος στον Εκλογικό Κατάλογο 1877]
Αξιότης/Αξιώτης: Αξιώτης
Ασλάνογλους: μένει ως έχει
Βασκουδάκης/Βουσκουδάκης: διατηρούνται και τα δύο
Γαρίφαλος/Γαρύφαλος: Γαρίφαλος
Γλυνός: μένει ως έχει [βλ. και Γληνός στον Εκλογικό Κατάλογο 1877]
Εγριπιώτης/Ευρυπιώτης: Ευριπιώτης
Εξεδάκτυλος: μένει ως έχει
Καλιβρούσης: μένει ως έχει
Καραουλάνης: διατηρείται ως έχει
Καργιωτάκης: διατηρείται ως έχει
Καριστινός: Καρυστινός
Κατσιώτης/Κατζιώτης: Κατζιώτης
Καφφετζής: Καφετζής
Κηράνης/Κεράνης: διατηρούνται και τα δύο
Κολαδάμης/Καλαδάμης: διατηρούνται και τα δύο
Κοραχάης: διατηρείται ως έχει
Κοτάκης: διατηρείται ως έχει
Κουϊρίνης: διατηρείται ως έχει
Κροκόδειλος/Κορκόδειλος: διατηρούνται και τα δύο
Κυριετζής/Κυριατζής: Κυριατζής
Κυρτάτας/Κυρτάτος: Κυρτάτας
Λουκίσης/Λουκίσας: Λουκίσας
Λυγίζος: διατηρείται ως έχει
Μαθαίας/Ματθαίας: διατηρούνται και τα δύο
Μανδαράκας/Μανταράκας: Μανδαράκας
Μανσόλας/Μανσόλης: Μανσόλας
Μηνδρινός/Μενδρινός: διατηρούνται και τα δύο [βλ. και Μινδρινός στον Εκλογικό Κατάλογο 1877]
Μπαφαλούκος/Μπαφιλούκος: Μπαφαλούκος
Μπίστης/Πίστης: Μπίστης
Μπληζιώτης/Βληζιώτης/Βλητζιώτης: Μπληζιώτης
Μπουρτουλαμαίος/Μπουρτουλουμαίος: Μπουρτουλαμαίος
Μπουρτουλέμης: διατηρείται ως έχει
Μπρατσάνος/Μπρασάνος: Μπρασάνος
Παντσόπουλος/Παντζόπουλος: Παντζόπουλος
Πατζαρός/Πατσαρός: Πατζαρός
ΠερΛορέντζος: Περλορέντζος
Ραυτάκης/Ραπτάκης: Ραυτάκης
Ρούσσος/Ρούσος: Ρούσσος
Σαρής/Σαρρής: Σαρρής
Σιγάλας/Σιγάλιας: Σιγάλας
Σιδέρης/Σίδερης: Σίδερης
Στυλιανός/Στελιανός: διατηρούνται και τα δύο
Τζατζόμοιρος/Τσατσόμηρος/Τσατσόμοιρος: Τσατσόμοιρος [βλ. και Τσατζόμοιρος στον Εκλογικό Κατάλογο 1877]
Τζιώτης/Ζιώτης: μένουν και τα δύο
Φραγκέτης/Φραγκέτας: Φραγκέτης
Φυρίος: διατηρείται ως έχει [βλ. και Φιρείος στον Εκλογικό Κατάλογο 1877]
Χαζάπης: διατηρείται ως έχει [βλ. και Χασάπης στον Εκλογικό Κατάλογο 1877]
Χαζαπόπουλος: Χασαπόπουλος
Χαζόγλους/Χατζόγλους: Χατζόγλους
Ψαρρός/Ψαρός: Ψαρρός

Γ. ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ
(γενικά λαμβάνονται υπόψιν και οι επιλογές που είχα γίνει και στον Εκλογικό Κατάλογο 1877)

αγωγεύς: αγωγέας
αλιεύς: ψαράς
αμπαδάς: μένει ως έχει
αργυραμοιβός: μένει ως έχει
βαφεύς: βαφέας
βογιατζής: μπογιατζής
βουτοποιός: μένει ως έχει
γούναρης: μένει ως έχει
διδάσκαλος/δημοδιδάσκαλος: δάσκαλος
εμβαλωματοποιός: μπαλωματής
ενωματάρχης: ενωμοτάρχης
εργάτης/εργατικός: διατηρούνται και τα δύο
εφαπλοματοποιός: παπλωματοποιός
ιατρός: γιατρός
καλαϊτζής: γανωματής
καλαφάτης: μένει ως έχει
καφεντζής: καφετζής
κεραμεύς: μένει ως έχει
κλητήρ: κλητήρας
κουρεύς: κουρέας
μάγειρος: μάγειρας
μυλοχαράκτης: μένει ως έχει
μυλωθρός: μυλωνάς
ναυτικός/ναύτης: διατηρούνται και τα δύο
παπουτσής/κουντουράς: υποδηματοποιός
σκυτοτόμος: μένει ως έχει
σουβατζής/σοφατζής: σοβατζής
συνοδευτής: μένει ως έχει
τέκτων: μένει ως έχει
τελωνοφύλαξ: τελωνοφύλακας
φυλ. τηλεγρ.: φύλακας τηλεγραφείου
χωροφύλαξ: χωροφύλακας
χαλκεύς: χαλκουργός

Δ. ΤΟΠΟΣ ΔΙΑΜΟΝΗΣ
(στα χωριά της Άνδρου επιλέγεται η απόδοση σύμφωνα με τη σύγχρονη γραφή, όπως προκύπτει από την Απογραφή 2011 και η κοινή τους γραφή τίθεται εντός παρένθεσης)

Αθήναι: Αθήνα
Αλαδινού: Αλαδινό
Αποικία: Αποίκια
Βουκουρέστιο: Βουκουρέστι
Βραχνού: Βραχνός
Γαλάζιον: Γαλάζιο
Γιούγερβον: Γιούργεβο
Ζαγανιάρι/Ζαγανιάρη: Ζαγανιάρης
Θήβαι: Θήβα
Καστελόριζον: Καστελόριζο
Κατακάλεσι: Κατακαλαίοι
Κουμανί/Κουμανής: Κουμανή [η]
Κουρέλη: Κουρέλι [το]
Κυδωνίαι: Κυδωνίες
Κυδωνία: μένει ως έχει
Κων/πολις/Κωνσταντινούπολις: Κωνσταντινούπολη
Λ[ε]ιβάδιον: Λιβάδια
Μένιτες: Μένητες
Μεσαρία: Μεσαριά
Μεσαχώριον: Μέσα Χωριό
Μύκωνος: Μύκονος
Οδυσσός: Οδησσός
Παλαιούπολις: Παλαιόπολη
Περαχώριον/Περαχώρι: Πέρα Χωριό
Ρωσσία: Ρωσία
Στραμπουριές: Στραπουριές
Συνέτειον: Συνέτι
Ταϊγάνι/Ταϊγάνιον: Ταϊγάνι (Τανγκαρόκ)
Υψηλού/Υψυλού: Υψηλά
Φιλιπούπολις: Φιλιππούπολη