Εκλογικός Κατάλογος δήμου Άνδρου 1877 (υπόμνημα)

(δείτε τον κατάλογο εδώ)

Στέφανος Βαμιεδάκης

ΕΚΛΟΓΙΚΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΔΗΜΟΥ ΑΝΔΡΟΥ 1877

Η ιστορική πηγή

Το τεκμήριο που παρουσιάζεται σε μεταγραφή είναι ο «Εκλογικός Κατάλογος του Δήμου Άνδρου» του έτους 1877. Πρόκειται για ένα χειρόγραφο κατάστιχο που περιέχει τους άρρενες έχοντες δικαίωμα ψήφου στο νησί της Άνδρου, καταγεγραμμένους ανά χωριό. Συνολικά υπάρχουν 3.237 εγγραφές στις οποίες σημειώνεται το ονοματεπώνυμο, το πατρώνυμο, η ηλικία, το επάγγελμα και η ενεστώσα διαμονή του κάθε εκλογέα.

Το τεκμήριο υπήρξε τμήμα μέρους του παλαιού δημοτικού αρχείου που αρχικά είχε εντοπιστεί και διασωθεί από πολίτες του νησιού βλ.http://androsfilm.blogspot.gr/search/label/%CE%91%CE%A1%CE%A7%CE%95%CE%99%CE%9F%20%CE%A7%CE%A9%CE%9C%CE%91%CE%A4%CE%95%CE%A1%CE%97%CE%A3 (τελευταία πρόσβαση 27/11/2018).
Το σώμα αυτό στη συνέχεια καταγράφηκε, καταλογογραφήθηκε και ευρετηριάστηκε με τη συνδρομή του Ιδρύματος Δημητρίου και Λιλίκας Μωραΐτη Άνδρου σε δύο διαδοχικές επιτόπιες αποστολές, και στην παρούσα φάση φυλάσσεται στους χώρους της Καϊρείου Βιβλιοθήκης Άνδρου. Η μεταγραφή του «Εκλογικού Καταλόγου του Δήμου Άνδρου του έτους 1877» πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του έργου «Αρχειοθήκη Κυκλάδων» που υλοποιήθηκε από το Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών του ΕΙΕ με τη συνεργασία των ΓΑΚ Ν. Κυκλάδων και χρηματοδοτήθηκε από την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου.

Γενικές παρατηρήσεις

Στον κατάλογο περιλαμβάνονται οι καταγεγραμμένοι εκλογείς των ακόλουθων κατά σειρά οικισμών: Χώρα Άνδρου, Αποίκια, Κατακαλαίοι, Βουρκωτή, Πιτροφός, Παλαιόπολις, Στενιαί, Πατούρια, Φάλλικα, Κουρέλιον, Ζαγανιάρης, Σάσα, Μεσαριά, Αλαδινόν, Μένητες, Λάμυρα, Μεσαθούριον, Υψηλά, Στραπουριαί, Λιβάδια, Μέσα Χωρίον, Βραχνός, Συνέτιον (σύμφωνα με τον τρόπο απόδοσης των ονομασιών τους στις τελευταίες επίσημες απογραφές πληθυσμού).

Έχουν αποδελτιωθεί συστηματικά και για όλους τους εγγεγραμμένους στον εκλογικό κατάλογο οι ακόλουθες πληροφορίες: Επώνυμο, Όνομα, Πατρώνυμο, Ηλικία, Επάγγελμα, Διαμονή, οι οποίες και έχουν ενταχθεί στα ομώνυμα πεδία της βάσης δεδομένων που έχει συγκροτηθεί. Επίσης έχουν προστεθεί δύο ακόμη πεδία. Το πρώτο με τίτλο Παρατηρήσεις περιέχει τυχόν διευκρινίσεις σχετικά με το καταγραφόμενο πρόσωπο, το δεύτερο με τίτλο Μόνιμη Κατοικία περιλαμβάνει τον οικισμό στον οποίο έχει καταλογογραφηθεί ο εκλογέας.

Οι πληροφορίες που περιλαμβάνονται στον εκλογικό κατάλογο έχουν τύχει επεξεργασίας ώστε να είναι ευχερής η αναζήτηση και η εξαγωγή ποσοτικών δεδομένων και συμπερασμάτων. Ακολούθως παρουσιάζονται ορισμένα από τα ζητήματα που αντιμετωπίστηκαν:

Α. Σχετικά με τις επιλογές κατά τη μεταγραφή των μικρών ονομάτων:
– Μεταξύ δύο ή τριών παραλλαγών ενός ίδιου μικρού ονόματος, επιλέγεται η εκδοχή που κυριαρχεί (είναι η πιο συχνή) στις καταχωρήσεις του τεκμηρίου, π.χ.: Αλέξης/Αλέξιος→Αλέξιος,
Αναστάσης/Αναστάσιος→Αναστάσιος, Βαλαντίνος/Βαλανδίνος/Βαλεντίνος→Βαλεντίνος,
Βάσος/Βάσσος→Βάσος.

– Διορθώνεται η ορθογραφία των μικρών ονομάτων, π.χ.:
Διομίδης→Διομήδης,
Λεωνάρδος→Λεονάρδος,
Κωσταντίνος→Κωνσταντίνος,
Χρηστόδουλος→Χριστόδουλος,
Σήμος→Σίμος.

– Σε ορισμένες περιπτώσεις, ένα μικρό όνομα διατηρεί κατά τη μεταγραφή την ιδιαίτερη εκφορά του, π.χ.:
Αντρίκος, Φρέσκος, Γιαννάκης.

Β. Σχετικά με τις επιλογές κατά τη μεταγραφή των επιθέτων:
– Όταν απαντούν διαφορετικές ορθογραφικές εκδοχές ενός εμφανώς ίδιου επιθέτου, επιλέγεται είτε αυτή που κυριαρχεί (είναι η πιο συχνή), είτε αυτή που είναι σωστότερη ορθογραφικά, είτε η πιο απλοποιημένη/κοινή εκδοχή, είτε αυτή που έχει επικρατήσει στην εποχή μας, π.χ.:
Κουτζούκος/Κουτσούκος→Κουτσούκος,
Χαζάπης/Χατζάπης/Χασάπης→Χασάπης,
Κηράννης/Κηράνης→Κηράνης,
Γιαννίσης/Γιανίσης→Γιαννίσης,
Κοττάκης/Κοτάκης→Κοτάκης,
Κιρτάτας/Κυρτάτας→Κυρτάτας,
Πίστης/Πίστις/Μπίστης→Μπίστης,
Σαρρής/Σαρής→Σαρρής,
Νέγρις→Νέγρης,
Λάβδας/Λαύδας→Λάβδας,
Ζαρμπής/Ζαρπής→Ζαρμπής κ.ο.κ.

-Τα επίθετα που έχουν γραφεί με εμφανώς ανορθόγραφο τρόπο αποκαθίστανται ορθογραφικά, π.χ.:
Νέγρις→Νέγρης,
Σύδερης→Σίδερης,
Πωλίτης→Πολίτης,
Κώκκινος→Κόκκινος,
Θεωδόρου→Θεοδώρου κ.ο.κ.

Γ. Σχετικά με τη μεταγραφή των επαγγελμάτων:
– Ορισμένα επαγγέλματα έχουν μεταγραφεί στη δημοτική/καθομιλουμένη, καθώς αυτός ο τρόπος γραφής επικρατούσε στον κατάλογο, π.χ.:
αλιεύς→ψαράς,
ιατρός→γιατρός,
καλαϊτζής→γανωματής.

– Διορθώνεται η ορθογραφία τους, π.χ.:
ενομοτάρχης→ενωμοτάρχης,
επέτης→επαίτης,
μάγηρος/μάγηρας/μάγερας→μάγειρας,
εδωδημοπώλης→εδωδιμοπώλης,
μαρανγγός→μαραγκός κ.ο.κ.

– Επιλέγεται μία εκδοχή για επαγγέλματα που είναι ίδια αλλά αναγράφονται με εμφανώς συνώνυμες λέξεις, π.χ.:
αργυραμοιβός/τοκιστής→αργυραμοιβός,
ψωμάς/αρτοποιός→αρτοποιός κ.ο.κ.

– Διατηρούνται κατά τη μεταγραφή οι διαφορετικές αποδόσεις των επαγγελμάτων στρατιωτικός/στρατιώτης και ναυτικός/ναύτης.

Δ. Σχετικά με τη μεταγραφή του τόπου διαμονής:
– Διορθώνεται η ορθογραφία τους, π.χ.: Οδυσσός→Οδησσός.

– Μεταγράφονται στη δημοτική, π.χ.:
Κωσταντινούπολις→Κωνσταντινούπολη,
Αθήναι→Αθήνα,
Βουκουρέστιον→Βουκουρέστι.

Αναλυτικά οι παρεμβάσεις, διορθώσεις και αποκαταστάσεις κατά τη μεταγραφή των ονομάτων και επαγγελμάτων, οι οποίες ενσωματώθηκαν στη ψηφιακή εφαρμογή κατά την επεξεργασία του εκλογικού καταλόγου περιλαμβάνονται στο Υπόμνημα που ακολουθεί.

ΥΠΟΜΝΗΜΑ

Α. ΒΑΠΤΙΣΤΙΚΑ ΟΝΟΜΑΤΑ

Αγγελής: μένει ως έχει
Αθανάσης: γίνεται Αθανάσιος
Αλαμάνες: μένει ως έχει
Αλεξανδρής: μένει ως έχει
Αλέξανδρος: μένει ως έχει
Αλέξης/Αλέξιος: Αλέξιος
Αλέκος: μένει ως έχει
Αναστάσης: Αναστάσιος
Ανεγνώστης: Αναγνώστης
Ανέστης: μένει ως έχει
Ανεστάσιος: Αναστάσιος
Αντρίκος: μένει ως έχει
Αρρίκος/Αρίκος: Αρρίκος
Αυγουστής: μένει ως έχει
Αυγουστίνος: μένει ως έχει
Βαλαντίνος/Βαλανδίνος/Βαλεντίνος: Βαλεντίνος
Βάσος/Βάσσος: Βάσος
Γιάκουμος/Γιακουμής: Γιακουμής
Γιαννούλης: μένει ως έχει
Γιανούλης: γίνεται Γιαννούλης
Γιαννάκης: μένει ως έχει
Γιαννακός: μένει ως έχει
Γιάνκος: μένει ως έχει
Γεωργής: Γεώργιος
Διομίδης: Διομήδης
Δημήτρης: Δημήτριος
Ευαγγέλης/Ευάγγελος: Ευάγγελος
Ευστράτιος/Στρατής/Στράτος: μένουν όλα ως έχουν
Ζάνας: Ζάνες
Ζάνες/Ζάννες/Τζάνες: Ζάνες
Ζανής: μένει ως έχει
Ζορζής/Τζόρτζης/Τζορτζής: Τζορτζής
Θεωφίλης: Θεόφιλος
Ιππάτιος: Υπάτιος
Κωσταντίνος: Κωνσταντίνος
Κωσταντής: Κωνσταντής
Κωστής: μένει ως έχει
Λεωνάρδος: Λεονάρδος
Λοΐζος/Λουΐζος: Λοΐζος
Λορέντζος/Λουρέντζος/Λουρένζος/Λουρέζης: Λορέντζος
Μιχάλης: Μιχαήλ
Μιχελέτος: μένει ως έχει
Νικολής: Νικόλαος
Παναγής/Πανάγος: Παναγιώτης
Περάκης/Περράκης: Περράκης
Πέρρος/Περρής: Πέρρος
Πετρής: Πέτρος
Σάβας: Σάββας
Σήμος: Σίμος
Σπήρος: Σπύρος
Σταματέλος: μένει ως έχει
Σταμάτης/Σταμάτιος: Σταμάτιος
Σταυρής: Σταύρος
Σταυρινός: μένει ως έχει
Στεφανής: Στέφανος
Στήνης: Στίνης
Τζόκας/Τσόκας: Τζόκας
Φιλαλίθης: Φιλαλήθης
Φιλιππής/Φίλιππος: Φίλιππος
Φραζέσκος: Φραντζέσκος
Φρανκίσκος: Φραγκίσκος
Φριδερίκος: Φρειδερίκος
Φρέσκος: μένει ως έχει
Χαρειγένης/Χαριγέννης: Χαριγένης
Χρηστόδουλος: γίνεται Χριστόδουλος
Χρουσής: μένει ως έχει

Β. ΕΠΩΝΥΜΑ

Αξιότης/Αξώτης: Αξιώτης
Ασλάνογλους: διατηρείται ως έχει
Ανίσσης/Ανίσης: Ανίσης
Ανίσιος: διατηρείται ως έχει
Βούργαρης/Βούλγαρης: Βούλγαρης
Γαρίφαλλος/Γαρύφαλλος/Γαρύφαλος: Γαρίφαλος
Γιαννίσης/Γιανίσης: Γιαννίσης
Γλυνός/Γληνός: διατηρούνται και οι δύο γραφές
Δελαγραμμάτικας/Δελεγραμμάτικας/Δελεγραμάτικας: Δελαγραμμάτικας
Εμπιρίκος/Εμπειρίκος: Εμπειρίκος
Ζαρμπής/Ζαρπής: Ζαρμπής
Ζεΐης/Ζεής/Ζέης/Ζες: Ζέης
Θεωδόρου: Θεοδώρου
Κακαρούχος/Καρκαρούχας/Κακαρούχας: Κακαρούχας
Καληβρούσης/Καλιβρούσης/Καλειβρούσης/Καληβρούσος: Καλιβρούσης
Καλογρείδης: Καλογρίδης
Καραογλάνης/ Καραογλάννης/Καραουλάνης: Καραουλάνης
Καριστινός/Καρυστινός: Καρυστινός
Καριστινάκης: Καρυστινάκης
Κατζότης/Κατσότης/Κατζιώτης/Κατζιότης/Κατζώτης: Κατζιώτης
Καφφετζής: Καφετζής
Κηράννης/Κηράνης/Κεράνης: Κηράνης
Κιδωνιεύς/Κυδωνιεύς: Κυδωνιεύς
Κιρτάτας: Κυρτάτας
Κονδήλης: Κονδύλης
Κοραχάης/Κυραχάης/Κουραχάης/Κοραχαΐης: Κοραχάης
Κορκόδιλας/Κορκόδιλος/Κορκόδελας/Κορκόδειλας/Κορκόδειλος/Κροκόδειλας: Κορκόδειλος
Κοττάκης/Κοτάκης: Κοτάκης
Κουρουΐνης/Κουϊρίνης/Κουηρίνης: Κουϊρίνης
Κουτζούκος/Κουτσούκος: Κουτσούκος
Κώκκινος: Κόκκινος
Κωστίδης/Κωστείδης/Κοστίδης: Κωστίδης
Λάβδας/Λαύδας: Λάβδας
Λουΐζος/Λοΐζος: Λοΐζος
Λυγίζος/Λιγίζος: Λυγίζος
Μανταράκας: Μανδαράκας
Μαρής/Μαρρής: Μαρής
Μεσίτης/Μεσσίτης: Μεσίτης
Μπατζαρός/Πατζαρός: Πατζαρός
Μινδρινός/Μιντρινός: Μινδρινός
Μιττίλας/Μιτίλας/Μιτίλλιας: Μιτίλας
Μοραΐτης: Μωραΐτης
Μπράττης/Μπράτης: Μπράτης
Μπίστης/Πίστης- Πίστις: Μπίστης
Νέγρις: Νέγρης
Νέρης/Νερής: Νέρης
Ξηροπαήδας: Ξηροπαΐδας
Παζατής/Πασατής: Πασατής
Παπιδάς/Παππιδάς: Παπιδάς
Πέτας/Πέττας: Πέτας
Περλουρέντζος/Περλορέντζος: Περλορέντζος
Περτέσας/Περτέσης: Περτέσης
Πρίνταζης: Πρίντεζης
Πωλίτης/Πωλήτης: Πολίτης
Σαρρής ή Σαρής: Σαρρής
Σπηρίδων: Σπυρίδων
Στελιανός ή Στυλιανός: διατηρούνται και τα δύο
Στήνης: Στίνης
Σύδερης: Σίδερης
Συδερώτος: Σιδερώτος
Τατάκης/Ταττάκης: Τατάκης
Τάττος/Τάτος: Τάτος
Τζατζόμοιρος/Τσατζόμοιρος: Τσατζόμοιρος
Τριγώνης/Τριγόνης: να γίνει Τριγώνης
Φιρείος/Φιρρείος/Φιρίος: Φιρείος
Φόρτζος/Φόρτσος: Φόρτζος
Φρούσσης/Φρούσης: Φρούσης
Χαζάπης/Χατζάπης/Χασάπης: Χασάπης
Χαζαπόπουλος: Χασαπόπουλος
Χρηστείδης: Χρηστίδης
Χρουστόδουλος/Χρηστόδουλος: Χριστόδουλος
Ψαρριανός/Ψαριανός: Ψαριανός
Ψαρός/Ψαρρός: Ψαρός

Γ. ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ

αλιεύς: ψαράς
αμπαδάς: μένει ως έχει
αργυραμοιβός/τοκιστής: αργυραμοιβός
βαστάζος: μένει ως έχει
βουτσάς: μένει ως έχει
γούναρης: μένει ως έχει
[δημο]διδάσκαλος: δάσκαλος
εδωδημοπώλης: εδωδιμοπώλης
εμπολιαστής: εμβολιαστής
ενοματάρχης: ενωμοτάρχης
επέτης: επαίτης
ιατρός: γιατρός
καλαϊτζής: γανωματής
καλαφάτης: μένει ως έχει
καπνοκόπτης: μένει ως έχει
καφφεπώλης: καφεπώλης
κεραμεύς: μένει ως έχει
κουντουράς: υποδηματοποιός
κτήστης/κτίστης: κτίστης
λεπτουργός: μένει ως έχει
μάγηρος/μάγηρας/μάγερας: μάγειρας
μαρανγγός: μαραγκός
μηλοθρός: μυλωνάς
ναύτης-ναυτικός: διατηρούνται και τα δύο
παπλωματζ./παπλωτής: παπλωματής
περιβολάρης: μένει ως έχει
πρισιμιτζής: μπρισιμιτζής
σουβατζής: σοβατζής
στρατιωτικός/στρατιώτης: διατηρούνται και τα δύο
τέκτων: μένει ως έχει
υποδηματοποιός/παπουτσής: υποδηματοποιός
φαρνατζής/φουρνατζής: διατηρούνται ως έχουν
φουρνάρης: φούρναρης
φρανκοράπτης: φραγκοράπτης
χαλκεύς: χαλκουργός
ψωμάς: αρτοποιός